Къафкъаздин къадим ва бинелу халкьарикай сад тир лезгийрихъ вичин тарихда гьар девирра чIехи шаирар, полководецар-регьберар хьиз, чпин тIварар чи уьлкведилайни къеце пата машгьур авур алимарни хьайиди я ва алай вахтундани ава. Абурун жергедай яз, кьилди къачуртIа, чи райондай Алкьвадар Гьасан-эфендидин, Генрих Гьасанован, Амри Шихсаидован, АбутIалиб Абилован, Унейзат Мейлановадин, Пенкер Авчиевадин, Маил Аминован ва масабурун тIварар кьаз жеда.
И жигьетдай вичин бине Кьасумхуьрелай тир Дагъустанда сад лагьайди яз технический илимрин докторвилин тIвар къачур, чи республикадин меркезда Гьукуматдин политехнический университет арадал гъайи ва адаз 17 йисалай виниз, анин ректор яз (1985-йисалай 2002-йисалди) регьбервал гайи, Дагъустандин вузрин ректоррин Советдин председатель хьайи, 200 далай виниз илимрин кIвалахрин, 43 изобретенийрин (илимрин рекьяй цIийи шейэр арадал гъунин), 4 монографиядин, вузра кIелдай илимрин ктабрин автор, къецепатан са шумуд уьлквейрин, гьа жигьетдай яз Нью-Йоркдин гьуьрметлу академик, РФ-дин ва ДР-дин илимрин лайихлу деятель, профессор ва академик рагьметлу Аминов Маил Султановичан тIвар кьетIен чкадал ала.
Адан лайихлувилер фикирдиз къачуна, алатай йисан эхирра «сельсовет Касумкентский» МО-дин депутатрин сессиядал В. И. Ленинан тIварунихъ галай куьчедин майдандилай «Рычал-су» заводдал кьван алимдин тIвар эбеди авун патал Маил Султанович яшамиш хьайи кIвалер авай паюниз адан тIвар гунин гьакъиндай къарар кьабулна. Райондин руководстводини и теклифдин тереф хвена.
Алай йисан 8-апрелдиз, рагьметлуди хайи юкъуз, райцентрдал Ленинан тIварунихъ галай куьчедин Алидхуьрел физвай 2-пай башламиш жезвай чкадал – Универмагдин дараматдин цлал и куьчедиз Аминов Маил Султановичан тIвар ганвайдан гьакъиндай гафар кхьенвай мармардин мемориальный доска ачухуниз талукьарнавай шадвилин митинг кьиле фена. Анал и мярекатда иштирак авун патал хуьруьн агьалияр, Маил Султановича кIелай Кьасумхуьруьн 1-нумрадин юкьван школадин аялар ва муаллимар, адан мукьва-кьилияр, райондин руководство, «сельсовет Касумкентский» МО-дин векилар ва маса къуллугъчияр атанвай.
Митинг «Сулейман-Стальский район» муниципальный тешкилатдин администрациядин кьилин заместитель С. М. Велиева ачухна ва сифте гаф муниципальный райондин Кьил Имам Музамудинович Яралиеваз гана.
Ада вичин рахунра зурба алим ва хъсан инсан Маил Султановичан лайихлувилерикай, адан дережайрикай ва инсанвилин ерийрикай гегьенш суьгьбет авуна. Вичин вири савадлу уьмуьр, алакьунар илимдиз, хайи халкьдиз къуллугъ авуниз бахш авур инсанар халкьдин рикIелай са чIавузни алат тийидайди къейд авунихъ галаз санал, ада Кьасумхуьруьн кьилин куьчейрикай садаз Аминов Маил Султановичан тIвар гун им чи халкьдин патай адаз авай гьуьрметдин ва гузвай къиметдин дережа къалурунин лишан тирди лагьана, и лишанлу вакъиа адан багърийриз ва мукьва-кьилийриз мубаракна.
Мемориальный доска шад гьалара ачухайдалай, школьникри анал цуьквер эцигайдалай гуьгъуьниз анал чIехи алимдин гьакъиндай адан уьмуьрдин рекьикай ва кIвалахдикай, инсанвилин ерийрикай куьруь суьгьбетар, хуш келимаяр гваз Кьасумхуьруьн 1-нумрадин юкьван школадин муаллим Эсли Рамазанова, Дагъустандин политехнический университетдин преподавателар тир адахъ галаз санал кIвалах авур алимар – Къурбан Рамазанович, Нисредин Яхьяевич, Кьасумхуьруьн 1-нумрадин юкьван школадин 9-классдин ученица Бабаханова Индира, алимдин руш Наира Аминова, стха Аминов Къадир ва эхирдайни Яралиев Имам Музамудинович рахана.
- Дагъустандин илим вилик тухуник еке пай кутур чIехи алим, академик Маил Султановичан тIвар риваятдиз элкъвенва, - лагьана ада. – Къе, вич хайи юкъуз, адан тIвар эбеди яз тун патал Кьасумхуьруьн кьилин куьчейрикай садаз адан т1вар гун – им чи патай адаз авай гьуьрметдин са лишан я. Умудзава, акьалтзавай чи жегьил несилрини адалай чешне къачуда ва Аминов Маил Султанович хьтин зурба алимар чи камалу халкьдин арадай мадни акъат хъийида.
Эхирдай ада райондин муниципальный тешкилатдин, адан администрациядин, депутатрин Собранидин ва гьакIни вичин патай Маил Султановичан багърийриз и лишанлу вакъиа мубаракна.
И мярекат чи райондин тарихда гел тадай лишанлу вакъиадиз элкъвена.
