Идахъ галаз алакъалу яз республикада Дагъустандин, Россиядин милли культурадин вири жуьрейрин тарихдинни культурадин ирс вилик тухунихъ ва пропаганда авунихъ элкъуьрнавай серенжемар кьиле тухуда.
Культурадал анжах художественный самодеятельностдин дережада аваз ваъ, лап кIевелай машгъул хьана кIанда…»
(Дагъустан Республикадин Халкьдин Собранидиз Дагъустан Республикадин Кьилин Чарчяй).
Пешеяр писбур авайди туш, лугьузва мисалда. Лап гьахълу гафар я. КIанзавайди гьар са касди пеше вичин рикIин эмирдалди хкягъун я. РикI алай пешеди инсандин руьгьдин игьтияжарни таъминарда, адахъ кIвалахда агалкьунарни жеда. АгъастIалрин къазмайрилай тир чIагъан ядай устад, бажарагълу культработник Гьажиев Альверт Агъахановичаз вичин пешеди, рикI алай кIвалахди илгьам гузва лагьайтIа, бажагьат зун ягъалмиш жеда. Ихьтин фикирдал зун мукьвара вичин пешедиз вафалувал къалурзавай Альверт Гьажиевахъ, адан кIвалахдихъ галаз таниш хьайила атана.
-Музыкадин алатрал, иллаки чIагъандал зи рикI гьеле школада кIелзавай йисарилай алай,-лугьузва А.Гьажиева.- За сифте чIагъан гъиле кьурла, дахди заз лагьанай: «Килиг, чан хва, манида лугьузвайвал, чIагъан-даллай яхцIур мез, яхцIур чIалал рахана кIанда, гьакI алакьиз хьайитIа, чIагъан гъиле яхъ, тахьайтIа-ваъ». И гафари заз екез таъсир авунай.
А.Гьажиева яваш-яваш вичиз чIагъан ягъиз чирна. Гуьгъуьнлай адакай райондилай къецени кваз тIвар-ван авай чIагъанчи-устад хьана. Хейлин йисара ада районда тешкилай «Рычал», «Касумкент», «Бахт» вокально-инструментальный ансамблрин кIвалахда чIагъанчи яз иштиракна, республикада тухвай хейлин фестивалра, килигунра иштиракна, дип-ломризни лауреатвилин тIварариз лайихлу хьана.
А.Гьажиева са шумуд йисуз райондин аялрин яратми-шунрин КIвале, культурадин Дворецда кIвалахна, жегьилриз чIагъан ягъунин сирерай кьил акъудиз, халкьдин милли алат устадвилелди ягъиз чирна.
1990-йисалай инихъ Альверт Агъахановича АгъастIалрин къазмайрин Культурадин кIвалин директор яз кIвалахзава. И йисара анаг хуьруьнвийрин рикI алай культурадин макандиз элкъвенва. Дарамат куьгьнеди ятIани, ана хъсан къайда, михьивал ава, аквадай агитациядин такьатриз екез фикир ганва. «Дагъустанвияр-Советрин Союздин Игитар», гьакIни лезги литературадин классикар тир Етим Эминаз, СтIал Сулейманаз талукьар-навай ва маса стендар фикир желбдайбур хьанва.
Мус фейитIани, Культурадин кIвале гьамиша инсанар аваз аквада. Абурун ихтиярда бильярддин стол, шашкаяр, шахматар, «Дагъустандин правда», «Лезги газет», «Куьредин хабарар», «Культра-ботник» ва маса газетринни журналрин подшивкаяр ава.
Культурадин кIвале «Россиядин халкьарин адетдин культурадин пIипI» тешкилнава, ана чкадин устадри хранвай халича, хъенчIин, цурун къапар, вилик девирра инсанри кIвалин жигьетдай ва кIвалахда ишлемишиз хьайи алатар ва маса шейэр эцигнава.
-Чаз аквазвайвал, культура-дин макандиз къвезвай инсанри, иллаки жегьилри, куьгьне алатриз, къаб-къажахдиз екез интерес ийизва,-лугьузва А.Гьажиева. – Са рахунни алачиз, ихьтин «пипIер» тешкилуни акьалтзавай несил культурадин адетрин руьгь-даллаз тербияламишуниз, жегьилар меденивилин ва яратмишунрин жигьетдай вилик финиз, чеб руьгьдин жигьетдай девлетлу авуниз, санлай культурадинни тарихдин ирс хуьниз куьмекзава.
Чаз малум хьайивал, Культурадин кIвале мукьвал-мукьвал агъсакъалринни жегьилрин саналди тир гуьруьшар тешкилзава. Мукь-вара тухвай ихьтин гуьруьшдал яшлу инсанри вилик вахтара векьерин кIунтIарихъ еб вегьена, абур яцарихъ галаз хуьруьз хкунин, са хуьряй маса хуьруьз балкIандаллаз свас тухунин адетрикай авур ихтилатри жегьилриз таъсир авуна.
Культурадин кIвале жуьреба-жуьре 5 кружок кардик ква. Абурун кIвалахда 70-дав агакьна хуьруьнвийри иштиракзава.
Зун Альверт Агъаханови-чахъ галаз ихтилатрик квайла, Культурадин кIвализ яргъал йисара районда культурадин хиле бегьерлувилелди кIва-лахзавай Ярагьмед Ярагьмедов атана, А.Гьажиевакай газетдиз макъала кхьизвайди чир хьайила, адаз гзаф шад хьана.
- Заз Альверт Агъаханович музыкант, культработник яз чиз 30 йисалай виниз я, - лагьана Я.Ярагьмедова. - Завай инан-мишвилелди лугьуз жеда хьи, ам вичин пешедал, искусстводал рикI алай, халкьдиз культурадинни руьгьдин жигьетдай намуслудаказ къуллугъзавай кас я. Адан тIвар республикада акъуднавай «Дагъустандин культура хуьзвайбур» ктабда- энциклопедияда гьатуни зи гафарин гъахълувал тестикьарзава.
Гьа са вахтунда, А.Гьажиев «АгъастIал» тIвар алай КДЦ-дин (культурадинни ял ягъунин центр) директорни я. Центрадик 2 библиотека ва Культурадин 2 кIвал акатзава.
Культурадинни ял ядай центрада мукьвал-мукьвал агъсакъалрихъ, зегьметдин ветеранрихъ, шаиррихъни писателрихъ галаз гуьруьшар, шадвилин мярекатар теш-килзава. «сельсовет Ашагас-тальский» МО-дин админис-трациядихъ, хуьруьн агъса-къалрин Советдихъ, школадихъ галаз санал культработникри тешкилзавай ихьтин мярекатра агьалийри активвилелди иштиракзава.
КДЦ-дихъ 15 касдикай ибарат тир художественный самодеятельностдин хъсан коллективни ава. Ада гьар йисуз Ахцегьа «Шарвили» эпосдин, АгъастIалдал СтIал Сулейманан шииратдин, ЧIехи Гъалибвилин, Яран суварин, ЦIийи йисан ва маса мярекатра, гьакIни районда ва адалай къеце тухузвай фестивалра, килигунра иштиракзава, кIвенкIвечи чкаяр кьазва. Идакни неинки бажарагълу музыкант ва культработник, гьакI хъсан тешкилатчини тир А.Гьажиеван зегьметдин еке пай ква.
А.Гьажиеван кIвалахдилай агьалийри кIевелай разивал ийизва.
Хазран Кьасумов
Шикилда: А.Гьажиев
Шикил автординди я.
