Инжилат Агьмедова
ДИДЕДИХЪ ГЪАМ ЧIУГУН
Ацукь зи патав, ширин диде чан,
За вакай чIалар лугьуда, масан,
Хуьзвай за рикIе аял чIавалай,
Ви гуьзел къамат чIугваз хуралай.
Ви суваб крар гьисабиз жедач,
Ниятар михьи алцумиз жедач.
Авай вахъ гьайбат, гуьзелвал, камал,
Вун хьтин маса диде хьана жал?
Эхиримжи яз къужахай бере
Зи рикIелай гьич фидач са зерре.
РикIяй лугьузвай манияр адан
Зи руьгьда гьатиз, хуш жедай гьикьван!
Къуьлуьн кьили хьиз, икрамда за ваз,
Уьмуьр гайи заз бахтарни галаз.
Къакъатдайла заз лагьанай вуна:
«Зи дуьайри бахт гъида ваз, бала».
Ялнай, диде, за ви рикIихъ экуь,
Заз уьмуьр гайи, ягь-намус михьи.
Гила ваз салам за ракъурзава
Даиман мичIяй, физва ам цавай.
Ви сурун кьилихъ текдиз гала зун,
Куьмек це, диде! Ваз зи ван ша тIун!
Накъвар кьурана, чIугвазва гьижран,
Заз ахквадач вун, хкведач ви ван.
Лугьуз хьанач вун кIандайтIа гьикьван,
Аял чIавалай рикIе хвейи кьван.
Ви хура гьатна жезвач завай шез,
Багъри кас квахьай дерт хура къекъвез.
Рагъ хьиз атана, хъфена бирдан,
Зи вилери вун жагъурзава, чан.
Къе вун амачиз, къаст хьанва зи буш,
Хер алай къуш хьиз ава хьи ви руш.
ГУЬРУЬШ ХЬУНИН ВА
КЪАКЪАТУНИН ЗУЛ
А гуьзел юкъуз тавази зулун
Каспидин кьере къекъвенай кьвед чун.
Рагъ куз, гьуьлуь нур гузвай гимишдин,
Чайкайривни гвай гафар алхишдин.
Югъ алатна, гар къарагъна цава,
Ничхир хьиз пехъи хьана гьуьлуьн ван.
Гана тIурфанди зи рикIиз къургъар,
Зи кьве виляйни атана накъвар.
Вучиз вун, зи рикI, шехьзава вахтсуз?
Аян хьанани ваз легьзе бахтсуз?
Къакъатуникай фикирар гадра!
Вун за садавни вугудач садран!
Эй инсафсуз зул, на алцурна зун,
Гзаф шириндиз кIандай хьи заз вун.
Вучиз вуна зун къакъудна даим
Зи кIанидавай, тавуна тагьким?
Туьхвена даим зи чирагъ цавун,
Магьфеда аваз къе хутахна вун.
Гьамга мурадрин ацахьна дарваз,
Багъишламиша вун хуьз тахьай заз.
Ви гуьгъуьнаваз къвез кIан хьана заз,
Вун, зи азизди, акъатна яргъаз,
Ялгъуз елкен хьиз лепейрал алай,
Зулун са пеш хьиз гарари тухвай.
Зул, сефил дуьгуьр зи руьгьдал вегьей,
Амач вакай чим, сифтедай ифей.
Циферик чуьнуьх хьанва рагъ, гъетер,
Зи суварикай хьанва заз дердер.
Гатуз ханай чун са гъетрен кIаник,
Ганай, зул, на чаз муьгьуьббат назик.
Заз кIанда зулни а няни яргъал,
Бахтлу кьисметни, гьалтай садра зал.
Хквезва рикIел ви ван, ви суьгьуьр,
Ви вилери зун ийидай есир.
Чи кьилел къизил пешер къугъвадай,
Чи рикIери хур сад хьиз гатадай.
Низ чида? Белки, зулуз мад сефер
А дуьньяда чи ахгудда руьгьер?
Захъ амай уьмуьр бахшда за вири
Чи аялризни хтулриз багъри.
ЧАХЪ ВУЧ ХЬАНВА?
Зи вилериз терс килигна тIурфанди,
Зи муьгьуьббат яна хьи цIайлапанди.
Элкъвена зал гъам-хажалат, луж хьана,
Жуван чIалахъ жезвач зун: захъ вуч хьана?
Гьинава заз хъуьрез хьайи вилер ви?
Гьинава зак кягъиз хьайи гъилер ви?
ЧIулав яйлух алчуд хьана кьилел зи,
Ни лугьуда: вуч хьана захъ чилел и?
Килигиз вун шикилрай зи вилериз,
Ван хквезмач заз ви гафар, туьмериз.
Къужахда кьаз, хтулрик руьгь кутазмач,
Вуч хьанва вахъ, вучиз вун зав рахазмач?
Къе зи вилик ви къамат ква мармардин,
Къизилдалди кхьенвай тIвар ви зардин.
Зи рикI ханва, белки, кIус-кIус хьанватIа,
Гила заз чир хьанва вахъ вуч хьанватIа...
РУЬГЬДИН ГЬАРАЙ
Уьмуьр хъел хьанва завди, адавай
Вахкуз жезвач зав къачурди завай.
Са ванни тежер серт чилин хура
Инсафсуздаказ туна вун сура.
Хквен тийидай йикъаркай экуь
Лугьузва за чIал - ваз ван къвезвач хьи.
Вахъ галаз пайнай за гъамни лезет...
Куьмек це, Гъуцар, кьезилра зи дерт.
Алатнавач зи рикIелай ви хъвер,
Ви вилерни заз килигдай тегьер.
РикIелай фенвач а ви гъилин кап,
Зи гъил кьаз хьайи кIевидаказ лап.
Алатна фена зи бахтлу йикъар,
Бушлух я кьуд пад, авачиз кьадар.
Цавун цифера вил твазва за мад,
Аквада лугьуз садра ви къамат.
Заз, къужахна, ваз кинариз я кIан.
Вун акун патал гуз гьазур я чан.
Чун къакъат тийиз, сад тир чи къастар,
Вал садра за чан хкида, зи яр.
Къизилгуьлдилай къе-пака зулу
Пиришар тухуз ийида зулум.
А цуьк вуна заз ганай, ам харуз
Хвенай за рикIив, вахтунда яд гуз.
На зи рикIелай алуда гъамар,
За тупIалайда алатай вахтар.
Хъчирзава яд за къвез ви сурал,
Къизилгуьлдал хьиз, чан хкиз кIанз вал.