Сулейман-Стальский район Республики Дагестан
www.old.suleiman-stalskiy.ru

Баркаллу уьмуьрдин иеси

Журналиствилин кеспиди зун гзаф инсанрихъ галаз танишарна. Гьелбетда, къени, баркаллу крарик кьил кутазвай, вич алай чкадал намуслудаказ кIвалахзавай, инсанрихъ галаз хатурлудаказ яшамиш жезвай инсанрихъ галаз таниш хьун рикIиз хуш жедай кар я. Уьмуьрдин уькIуь-цуру акунвай, чина берекатдинни камаллувилин нур авай яшлу яшарин инсанар гьалтун, абурун несигьатдин ихтилатрихъ яб акалун – им мадни гуьгьуьл ачух жедай кар я. Гьа ихьтин инсанрикай сад тир ЦIийи хуьре яшамиш жезвай Ватандин ЧIехи дяведин иштиракчи, гзаф кьадар гьукуматдин наградайрин иеси, зегьметдин ветеран Сабетов Агъарагьим Алисултановичахъ галаз чун и йикъара гуьруьшмиш хьана.
Агъсакъалдихъ галаз авур ихтилатрай малум хьайивал, ам 1919-йисуз лежбер хзанда дидедиз хьана, 1937-йисуз ада Кьасумхуьруьн юкьван школа акьалтIарна. И йисара школайра муаллимар бес жезвачир, гьавиляй школаяр хъсан къиметар аваз акьалтIарайбур тарсар гуз школайриз муаллимар яз ракъурзавай. Агъарагьимани вичи акьалтIарай ва райондин маса школайра тарсар гана.
1941-йисуз А. Сабетоваз Красный Армиядин жергейриз эвер гана, ам Киевдин военно-медицинский училищедиз кIелиз ракъурна. И йисан 22-июндиз Ватандин ЧIехи дяве башламиш хьана. Училище Ташкент шегьердиз акъудна. Агъарагьима училище акьалтIарна.  Лейтенантвилин чин гана ам Новосибирский военный округдиз, са тIимил вахтундилай анайни Омскдиз, «Черемушки» военный лагердиз рекье туна. Омскда полковник Дидеоглыдин командованидик кваз 54-Сибирский кавалерийский дивизия тешкилна. 1942-йисан сифте кьилерилай башламишна А. Сабетов и дивизиядин составдик кваз женгерик экечIна. Женгинин рехъни четинди, яргъал алайди хьана: Ростов, Батайск, Барвенко, Лисичанск...
- Мусибатдин затI я дяве, хтул, - са тIимил вахтунда кисна акъвазайдалай гуьгъуьниз, чина сефилвал аваз, давамарзава ихтилат Агъарагьим Алисултановича. – Харьков шегьердин патав кьиле фейи женг зи рикIелай садрани алатдач. Советрин 300 агъзурдалай виниз офицерарни аскерар немсерин гьалкъада гьатна. Зал залан херни хьанвай. Къизгъин женгер тухуналди, эхирни чун гьалкъадай экъечIна. Хер сагъар хъувурдалай гуьгъуьниз зун мад женгерик экечI хъувуна.
А. Сабетова гуьгъуьнилай Киев, Кривой Рог, Ясско-Кишиневск шегьерар, Румыния, Венгрия азад хъувун патал кьиле фейи къати женгера иштиракна, анра жуьрэтлувилер, кьегьалвилер къалурна.
- Чи халкьди, Яракьлу Къуватри фашистрин Германиядин винел гъалибвал къачуна лагьай шадвилин хабар зал Австриядин сергьятдал алай Кремент шегьерда агакьна, - рикIел хкизва ветеранди. – Дяведилай гуьгъуьниз за мад 3 вацра Австрияда армиядин жергейра къуллугъ хъувуна.
1947-йисан июлдиз А. Сабетов Кьасумхуьрел хтана, ислягь зегьметдив эгечI хъувуна. Медицинадин къуллугъдин старший лейтенант А. Сабетоваз фронтда къалурай кьегьалвилерай Ватандин ЧIехи дяведин 2-дережадин орден,  «Кавказ оборона авунай», «За отвагу», «Киев азад авунай», «Будапешт азад авунай», «1941-1945-йисара Ватандин ЧIехи дяведа Германиядин винел гъалиб хьунай» ва маса медалар гана. Гуьгъуьнилай абурал ЧIехи Гъалибвилин 40,50,60, 65 йисарин юбилейрин, СССР-дин Яракьлу Къуватрин 60 ва 70 йисарин, В. И. Ленинан 100 йисан юбилейдин медалар алава хъхьана.
Яргъал йисара Агъарагьим Алисултановича районда санитарно-эпидемиологический къуллугъдин кьилин пешекарвиле кIвалахна, райондин ветеринарный кьилин духтурдин везифаяр тамамарна. Намуслу зегьметдай адаз ДАССР-дин здравоохраненидин министерстводин са шумуд грамота гана.
Фадлай лайихлу пенсияда авай А. Сабетова районда несигьатчивилин еке кIвалах тухузва, хуьре, районда тухузвай общественный кIвалахривайни ам къерех хьана акъваззавач.
Ватандин ЧIехи дяведин иштиракчи, зегьметдин ветеран, несигьатчи хьиз, Агъарагьим Алисултанович чIехи ва чешнелу хзандин кьилни я. Вичин уьмуьрдин юлдаш рагьметлу Александра Тимофеевнадихъ галаз абуру 4 велед хана, хвена, уьмуьрдин шегьредал акъудна. Абурукай Галинади ЦРБ-да терапевтический отделенидин зеведишвиле, Еленади духтур-гинекологвиле, Розади Баку шегьерда са больницада акушерский отделенидин зеведишвиле кIвалахзава.
Агъарагьим Алисултанович 10 хтулдин чIехи бубани я. Шад жедай кар я хьи, 6 хтулди чIехи бубадин пеше хкяна – абурни духтурар я.
Са гафуналди, А. А. Сабетов уьмуьрда баркаллу рехъ фена, и рехъ ада давамни ийизва.
Агъарагьим Алисултановичахъ яргъал уьмуьр, мягькем сагъламвал, хзанда бахт-берекат хьун чи мурад я.
 

Адрес статьи: http://old.suleiman-stalskiy.ru/?com=articles&page=article&id=2024