И йикъара муниципальный райондин администрациядин кьилин заместитель С. М. Велиеван регьбервилик кваз диндинни политикадин экстремизмдиз акси комиссиядин нубатдин заседание хьана. Адан кIвалахда РОВД-дин МОБ-дин начальник Х. А. Сакаржаева, ФСБ-дин начальник А. Г. Рустамова, «сельсовет Касумкентский» тешкилатдин кьил Б. К. Бремова, культурадин ва информациядин управленидин начальник Т. А. Рамазанова, райондин «Куьредин хабарар» газетдин редактор А. А. Миметова, райондин имам Ш. А. Абдулмуталибова, райадминистрациядин кьилин пешекар Р. Ш. Гьажалиева ва маса теклифнавай юлдашри иштиракна.
Заседанидал «2008-йисуз диндинни политикадин экстремизмдиз акси комиссияди авур кIвалахдикай ва 2009-йисуз вилик акъвазнавай везифайрин гьакъиндай» месэладай комиссиядин председатель С. М. Велиева доклад авуна.
Ада гьахълудаказ къейд авурвал, къе республикада общественно-политический гьалар ва экономика дурумлудаказ вилик фин къайдадикай хкудзавай асул месэлайрикай сад экстремизм я.
Диндинни политикадин экстремизмдиз аксивал авунин барадай алатай йисуз районда тайин кIвалах тухванва.
Кьилди къачуртIа, общественностдин, педагогический учрежденийрин, къанун-къайда хуьдай органрин, агъсакъалрин, жегьилрин организацийрин, диндин векилрин иштираквал аваз элкъвей столар кьиле тухвана. Диндинни политикадин экстремизмдиз акси яз талукьарнавай месэлаяр мукьвал-мукьвал райондин газетдин чинрал чапзава ва чкадин телевиденидай гузва.
Къе райондин сергьятда чинебан бандитрин тешкилатар авач, гьич са районэгьлидини бандитрин дестейра иштирак авунач.
Эхиримжи йисара властдин органрин, къанун-къайда хуьдай органрин, общественностдин, чкадин газетдин, телевиденидин, диндин векилрин саналди тир чалишмишвилералди терроризмдихъ ва экстремизмдихъ галаз женг чIугунин карда тайин кIвалахар кьиле тухванва. ЯтIани хатасузвал патал тухванвай кIвалах бес кьадарда тухвана лугьуз жедач, къурхулувал гьелелиг амазма.
Агьалийрин арада тухузвай идеологиядин ва гъавурда тунин кIвалахдани кимивилер авайди къейдна.
Чна вирида рикIел хуьн лазим я хьи, диндинни политикадин экстремизмдин идеологиядин диб исятда кардик квай конституционный къайдадин, светский государстводин аксина яракьлу женг чIугуникай ва Дагъустан Россиядин Федерациядин составдикай хкудиз алахъуникай ибарат я.
Чаз чир хьун лазим я хьи, экстремистриз республикада диндин государство тешкилиз кIанзава. Вични Дагъустандин халкьар патал адетдинди тир исламдал ваъ, вагьабизмдал бинелу государство тешкилиз кIанзава. За фикирзавайвал, сепаратистриз чпин ниятар кьилиз акъуддай гьич са жуьрединни мумкинвилер авайди туш. Гъиле яракь кьазвайбуру чпин кьил квадар тавун лазим я. Абурухъ гьич са жуьредин гележегни авач, я хьунни авурди туш, вучиз лагьайтIа, къе абур чпин жергейриз лап жегьилар желб авуниз мажбур хьанва.
Чна чи кIвалахда адетдинди тушир исламдихъ галаз женг чIугун патал вири чирвилер ва къуватар ишлемишун лазим я.
Райондин хуьрера диндинни политикадин экстремизмдиз акси гьихьтин серенжемар тухузватIа хуьрерин поселенийрин кьилери муниципальный райондин администрациядин заседанийрал отчетар авунин, юкьван школайра исламдин ва маса динрин тарихрикай суьгьбетар тухунин теклифар гана.
Заседанидал РОВД-дин МОБ-дин начальник Х. Сакаржаев рахана. Ада къейд авурвал, къе къанун-къайда хуьдай органар террористриз акси женгинин эвелимжи сенгеррал ала. ИкI ятIани къанун-къайда хуьдай органрилай текдиз и месэла гьялиз тежедайди ашкара я. Экстремизм гегьенш хьуниз жегьилрин арада, иллаки чпин ахлакь пайгар тийизвай жегьилрин арада, тухузвай идеологиядин, гъавурдик кутунин ва тербиядин кIвалахда амай кимивилери рехъ ачухзава.
Къе чи учетда вагьабизмдин рекьел алай 13 кас регистрация авунва. Чна гьабурухъ галаз тайин кIвалахни тухузва. Райондин школайра яш тахьанвай жегьилрин арада диндинни политикадин экстремизмдиз, терроризмдиз ва вагьабизмдиз акси профилактикадин серенжемар бес кьадарда тухузвач.
Заседанидал гьялай месэладай чпин фикирар ва теклифар гваз Ф. Османов, Р. Гьажалиев, Т. Рамазанов, А. Миметов рахана.
Абуру къейд авурвал, алай вахтунда государстводин органринни диндин тешкилатри гражданар, сифте нубатда аяларни жегьилар тербияламишунин, наркоманиядихъ, ичкибазвилихъ, экстремизмдихъни терроризмдихъ, тахсиркарвилерихъ галаз женг чIугунин кIвалах санал тухунихъ чIехи метлеб ава.
Властдин вири органрин жавабдарвилин дережа кIевелай ва тайиндаказ къалурун, кIвалахдин нетижайрин патахъай гьар са органдивай кIеви истемишунар авун герек я. Бязи органри чпин хиве федеральный законодательстводи тунвай везифаяр лазим гьалда кьилиз акъуд тийизвайдакай лугьун герек къвезва. Хейлин вахтара профилактикадин, тербиядин, пропагандадин кIвалах гьакI тIвар паталди тир къарарар кьабулуналди эвеззава.
Анжах государстводин властдин органрин, муниципальный тешкилатрин алахъунар сад авуна чавай экстремизмдин ва терроризмдин идеяйрин таъсирдик акатнавайбур дуьз рекьел хкиз, гьалар гуьнгуьна хутаз алакьда.
Мадни дуьз лагьайтIа, винидихъ къалурнавай важиблу месэлаяр гьялуник санлай вири чи обществоди вичин лайихлу пай кутуна кIанда.
Заседанидал гьялай месэладай талукь къарар кьабулна.
