Абур чир хьун гьар са кас патал хийирлу я.
ПIапIрус чIугвамир. Жигеррик хаталу рак акатунин кьилин себеб пlaпlpyc чIугун я. 40 йисни тахьанмаз инфаркт жезвай итимри никотиндиз гзаф майилвал авунваз хьана.
Йикъа 50 граммдилай виниз чехир ва я гьафтеда 50 грамм¬дилай гзаф эрекь хъвамир. Гьар юкъуз тIимил-тIимил чехир (иллаки яру чехир) хъун хийирлу я. Анжах кьве вацра сагъламардай курс кьиле тухвайдалай гуьгъуьниз пуд-кьуд вацра ахьтин хъун акъвазара. Вердиш тахьун патал.
Гзаф немир, менфятлу шейэр ишлемиша. Ксудалди 5-6 сят амаз гьич са жуьрединни тIуьн хъинемир. Иллаки ширинлухрал гуьзчивал артухара. Эгер куь сихилда шекердин азар (сахарный ди¬абет) квай кас хьайиди ятIа, мадни мукъаят хьухь. Югъ-къандавай ширин шейэр тIуьн тIимилара. Куь мефт ширин-лухрихъ галаз къвезвай энергиядихъ галаз вердиш хьун лазим я. Эгер артухан чалиш-мишвал авуртIа, акьул-бейнидин кIвалах лап четин жеда.
- Кьел жезмай кьван тIимил ишлемиша
Кьеле гипертониядин азардин хаталувал артухарда. Ам сиркедалди, лимондин шире-далди, гьуьлуьн келемдалди, серкиналди, жуьреба-жуьре хъчаралди эвез ийиз жеда. Незвай шей¬эр жезмай кьван гзаф жуьреба-жуьребур хьун лазим я. И кар патални сифте нубатда жуван хук сагъар хъия. Эгер аваз хьайитIа гастритдикай (руфуна хер арадал гъизвай) азад ая. Гзаф куьк тахьун патал, артухан гъери квай шейэр ишлемишун тIимилара.
Дарманриз са артух майил¬вал ийимир. Кьилин тIал таб-леткайрал атIун патал чалишмиш жемир. Иллаки аналгин хъуналди. Кьили квез беденда дегишвал гьатнавайдан гьакъиндай гьавайда хабар гузвайди туш. Кьилин тIалдин себеб тади гьалда чирна сагъар хъувунив эгечIун лазим я. Кьилин тIалдин себебар гипер¬тония, давление виниз акъатун, хронический депрессия (гуьгьуьлар агъуз аватун) ва хейлин масабур хьун мумкин я. Инфарктдин хаталувиликай хабар гузвай сигнал хьтин кьилин тIалди инсультдал (яни фалужди ягъунал) гъидайвал ийимир. РикIинни дамаррин азарар себеб яз дуьньяда вилик квай йисуз 1 миллионни 302 агъзур кас кьенва. Куьне и рекъем артухарун лазим туш.
- А кьелер цIурун патал ихьтин мижедикай менфят къачуда: 250 г. петрушкадин дувулар, 150 г. петрушкадин пешер, 250 г. хам аламай лимон (цилер хкуда) як регъведай машиндай авадарда ва аниз 300 г. (мичIи рангунин) вирт алава хъувуна, вири сад-садак какадарна, банкадиз вегьена, тада.
Са вацран вахтунда, фу нез са сят амайла, чайдин са тIурунавайди ишлемишда. Ахпа 1,5 вацра ял яда ва мад тикрар хъийида. Вири ихьтин 3-4 курс кьиле тухун меслят къалурнава. И миже давление авайбурузни гзаф хийирлу я.
