Килиг, килиг азиз тир дуст! Ам чи хуьр – Агъаст1алар я. Ам ХХ асирдин Гомер, гуьзел, дерин ана авай гафарин, ч1аларин ч1ехи устад С. Сулейман хайи Ватан я – лагьана за Ст1ал вац1ун а пата авай са тепедал акъвазна зи са дустуниз, пуд Ст1алар алай чкадин гуьрчегвал акурла.
Заз Сулейман буба лап хъсан чидай ва адан камаллу къилихдихъ, гьатта сесинихъни чун таниш тир. Ам чи къуншидал яшамиш жезвай. Адаз аялар гзаф к1андай, аялрин гьакъикъи дуст тир. Гьаниз килигна шаирдин гьакъиндай зи рик1ел гзаф зат1ар алама. Адаз гзаф рахаз к1андачир. Вичихъ галаз рахазвай кас сад-кьве гафуналди жаваб гана, рази ийидай.
Шаирди гьаваяр къайила лацу к1урт алук1дай, гьава чими хьайила к1урт ч1улав валчагъдалди эвездай.
Сулеймана, гагь-гагь к1уртунин хуруяр кьве гъиливди кьуна, аса хъуьч1уьк кутадай, бязи дуьшуьшра аса дегишариз гагь эрч1и ва чапла гъиле кьадай. Зун гъавурда акьурвал, ам са никай ят1ани хъел квай ва я адан рик1из так1ан к1валах хьайи вахт тир.
Куьчеда-кимел яргъалди акъваздачир, гзаф вахт рекьера, багълара къекъвез кечирмишдай. Гзаф вахтара ам кьил чиле аваз къекъведай, арабир тади кваз кьил хкажна килигдай, ченедин кьил явашдиз югъвадай: ам шаирди вичин гуьзел жавагьирар яратмишзавай вахт тир.
Адаз дамах ва такабурвал эсиллагь к1андачир. Гьахьтин ксарал гафар гьалчдай ва чинал лагьана беябурдай.
Са сеферда са жегьил шаирдиз салам тагана эляч1на фейила, шаирди адаз ик1 лагьанай: - Яда, члаф авай тар, ви салам къе заз герек авач... И ван хьайи жегьил яру-ц1ару хьана ва идалай кьулухъ ада салам тагай гьич са касни тан тийиз хьанай.
Сулеймана етимриз, кесибриз гьуьрмет ийидай, абурун рик1 аладардай, дуьз тербия, меслятар, насигьатар гудай, зегьметдал рик1 алаз вердиш хьун истемишдай.
Са сеферда чун багъда авайла Сулейман халу аниз атана. Ада чаз вичин патав эверна, ик1 лагьана: - Эй багъманчияр! Хан акъвазна, куьн са къерехдихъ алад, заз адахъ галаз кьилдин ихтилат ава.
Чун шаирдин теклифдал рази хьана. Са вахт алатайла Хан сефил яз чи патав хтана. Гьик1 хьана, ваз Сулейман халуди вуч лагьана? – суал гана чна Ханаз. Хана чаз вичинни шаирдин арада хьайи ихтилат ийиз башламишна:
- Вуна накь ягъайди яру верч тирни, тахьайт1а ц1ару верч? – суал гана ада заз.
- За са верчни ягъайди туш, Сулейман халу – лагьана жаваб гана за.
- Килиг, кьегьалди хьиз хиве яхъ, эгер ц1ару верч ят1а, ам зиди туш, анжах дуьз хиве яхъ, хва, лагьана ада.
- За ягъайди ц1ару верч я, - лагьана жаваб гун хъувуна за.
Ик1 лагьайла, ам п1узаррикай хъуьрена, мад заз чуькьнач. Эхирдай заз ада ик1 лагьана: - Верчер ярубурни ц1арубурни зибур я, Хан, –лагьана Сулейман халуди. Ханахъ галаз векъиз рахуникай метлеб авачирди шаирдиз хъсан чизвай. Ам чакай виридалай терс ва надинж аял тир. Хана вичиз авур туьнбуьгьар аннамишна ва мад шаирдиз так1ан к1валахар хъувуначир. Ихьтин мисалар мадни гъиз жеда.
Дугъриданни шаир Советрин власть вири шейэр булвилелди авай, акьалтзавай несил бахтлу жедайдахъ к1евелай инанмиш тир.
- Са сеферда чун-пуд аял цацар чк1анвай гуьт1уь даркалдай багълариз физвай. Виридан к1вачер чуплах тир. Гьар к1вачиз цаз акьахайла, чна гагь са к1вач, гагь муькуь к1вач хкажиз цацар акъудиз хьана. И арада к1вачел т1ушунай шаламарни алаз, аса ак1уриз-ак1уриз чи къаншардиз атана, са иштягь квачир хъуьруьн авуна, лагьана:
- К1вачел шаламар хъсан яни, тахьайт1а чекмеяр?
Чун чуькьни тавуна акъвазна, чаз шаирдин фикирда вуч ават1а чизвачир.
- Сабур ая, балаяр, гьеле Советрин власть хьана лап т1имил вахтар я. Куьн к1вачер кьец1ила амукьдач, куьне чекмеяр, ботинкаяр алук1да, - лагьана, Сулейман халу багълариз фена.
Сулеймана чи хуьр, район, республика ва чи Ватан михьиз дуьньядиз машгьурна. Адан гьар са келимадин нетижаяр къе чи халкьарал агакьна ва агакьни ийизма.
Къуй, Сулейман бубадин гьар са жавагьир чи несилрини иштягьлу яз кужумрай! Са шакни алач, адан гьар са инсандиз вич вилик финин рехъ ишигълу ийидай камаллу несигьатар гьамиша чи рик1ера амукьда.
