2004-йисан 1-сентябрь. Дуьньядин гзаф халкьарин рикIера и югъ ама. Гьайиф хьи, шадвалдай себебралди ваъ, Кеферпатан Осетия-Алания Республикадин Беслан шегьерда кьиле фейи террориствилин гьерекатдалди, школадиз атай аялар, муаллимар, диде-бубаяр телеф хьуналди.
Малум тирвал, и юкъуз боевикри-террористри Беслан шегьердин 1-нумрадин юкьван школа ва ана авай муаллимар, аялар, абурун диде-бубаяр (1000-далай виниз инсанар) залуквиле кьуна, абур саки пуд суткада есирвиле туна ва залукар тир саки вири итимар кьена. Амайбуруз я фу, я яд, я медицинадин куьмек ганач. 3-сентябрдиз школада хъиткьинардай шейэр кардик кутуна ва вишералди инсанар, абурукай яз чIехи пай аялар ва жаванар телеф хьана.
И зулумдин вагьшивал, инсанриз авур къаст ва терроризмдихъ галаз женг чIугунин карда вири халкьари чпин къуватар сад авунин фикирдал алаз Россиядин Федерациядин Госдумади 2005-йисан 6-июлдиз 3-сентябрь Терроризмдиз акси женгина рейсадвилин югъ яз тайинарнавайдакай малумарна ва 2005-йисалай чи уьлкведа и югъ къейдни ийизва.
Алай йисан 3-сентябрдиз уьлкведин ва республикадин гзаф школайра, гьабурукай яз Россиядин Федерациядин Игит Радим Халикьован тIварунихъ галай Кьулан СтIалрин юкьван школадин Терроризмдиз акси женгина рейсадвилин югъ къейд авун яз «Дерево Беслана» акция кьиле фена.
Ингье, школьникар митингда акъвазнава. Абурун гъилера «Чун терроризмдиз акси я», «Терроризмдиз – ваъ!», «Дуствал» гафар кхьенвай плакатар ава.
Митинг башламишай нумра-сегьне рикIер къарсатмишдайди хьана: школа галайвал гъилера цуьквер, портфелар авай, школьный формаяр алай, чинра хъвер-шадвал авай аялар къвезва. Бирдан гранатар хъиткьиндай, автоматар ядай ванер акъатзава, школьникар чилел ацукь жезва… Бесланда хьайи вакъиаяр бейнидиз къвезва, беденди хар ахъайзава.
Митингдал сифте гаф школадин директор Ифриз Бабаева рахана, ада 11 йисан вилик Бесландин школада хьайи террористрин вагьши гьерекатар рикIел хкана, абур пислемишна.
- «Дерево Беслана» акция чи школада тухунихъ вичин метлеб ава, - къейдна И. Бабаевади. – ГьикI лагьайтIа, школа Россиядин Игит Радим Халикьован тIварцIихъ гала, чи школадин выпускник, хуьруьнви тир адани, «Макок» пограничный заставадин начальник яз, вичин чанни къурбанд авуналди, хайи Ватан-республика террористрикай-бандитрикай хвейиди я. Къе чна Бесланда телеф хьайи муаллимар, аялар, абурун диде-бубаярни рикIел хкизва. Гьуьрметлу аялар, хъсандиз кIелуналди, Радим Халикьов хьтин рухвайрин баркаллу крариз, кьегьалвилериз вафалу хьуналди, чавай терроризм лугьудай завалдин хура акъвазиз, адан вилик пад кьаз жеда.
Школьникри кIелай шиирра, лагьай манийра террористар негьна, Бесланда телеф хьайи инсанар рикIел хкана.
Митингдал хатасузвилин рекьяй школадин директордин заместитель Руслан Мегьамедов, тарихдин тарсарин муаллим Нелла Тагьирова, ОБЖ-дин муаллим Халилбег Халилбегов ва маса юлдашар рахана, Бесланда хьайи вакъиаяр рикIел хкана, терроризм негьна, аялриз хъсандиз кIелуниз, хъсан адетриз, баркаллу крариз вафалу хьуниз эвер гана.
Са декьикьада кисна кIвачел акъвазуналди, митингдин иштиракчийри Бесланда телеф хьайибур рикIел хкана.
Школьникри Россиядин Игит Радим Халикьован гуьмбетдал цуьквер эцигна, цавуз шарар ахъайна.
Кьулан СтIалрин юкьван школада кьиле фейи «Дерево Беслана» акция-митинг школадин вилик квай гьаятда террактда телеф хьайи аялар рикIера хуьн яз шартIунин къелемар акIуруналди (ана зулун эхиррай къелемар цада) ва 9 «а» классда «Чун терроризмдиз акси я» лишандик кваз ачух тарс тухуналди акьалтIарна.
***
Терроризмдиз акси женгина рейсадвилин йикъаз – Бесланда хьайи террористический гьерекатдиз талукьарнавай мярекат Агъа СтIалрин къазмайрин юкьван школадани кьиле фена. Анал школьникри ва мярекатда иштиракай райондин администрациядин Кьилин заместитель Гьажиагьмед Гьажиагьмедова, МЧС-дин ва ГО-дин райондин отделенидин начальник Тарлан Султанагьмедова, райондин агъсакъалрин Советдин председатель Фахрудин Османова, РУО-дин начальникдин заместитель Къачабег Аминова, Яракьлу Къуватрин полковник Исрафил Расулова, школадин директор Абдурагьман Бабаева 2004-йисан 1-3-сентябрдин йикъара Бесландин школада хьайи вакъиаяр рикIел хкана, ихьтин гьерекатрикай ва терроризмдикай авай зияндикай лагьана, терроризмдихъ галаз женг чIугунин карда чпин рейсадвал къалурна.
Текст кхьейди ва шикилар ягъайди Хазран Кьасумов я.
