«Сулейман-Стальский район» муниципальный райондин шартIара уьзуьмчивал менфятлу, хъсан къазанжияр къачуз жедай хел я. Шадвал кутадай кар ам я хьи, эхиримжи 8-10 йисан къене районда уьзуьмчивал вилик тухуниз, абуру кьунвай майданар артухаруниз еке фикир гузва. Алатай йисуз районда, санлай къачурла, 6000 тонндилай виниз ципицIар кIватI хъувуни и кардин гьакъиндай ачухдиз шагьидвал ийизва.
Алай вахтунда райондин хуьруьн майишатдин карханайрихъ, КФХ-рихъ ва арендаторрихъ 1077 гектар уьзуьмлухар ава. Идакай 675 гектар бегьердал атанвайбур, 402 гектар жегьил уьзуьмлухар я.
Районда «2011-2016-йисара АПК вилик тухун», «2011-2020-йисара уьзуьмчивал вилик тухун» программаяр туькIуьрнава, абур кардик ква. И программайрин бинедаллаз районда 2014-йисуз 80, 2015- йисуз 80, 2016-йисуз 90, 2017-йисуз 100, 2018-йисуз 110, 2019-йисуз 110 ва 2020-йисуз 120 гектарда цIийи уьзуьмлухар кутун, санлай и девирда уьзуьмлухри кьунвай майданар 1870 гектардив агакьарун лазим я.
Райондин хуьруьн майишатдин управленидин начальникдин заместитель Гьамидин Абдулкъафарова чаз лагьайвал, уьзуьмчивал вилик тухуник кьилдин ксари- инвесторри ва арендаторри кутазвай пай екеди я. Гьасилзавай ципицIрин 80-85 процент абурал гьалтзава.
Чун и йикъара инвесторри ва арендаторри уьзуьмлухар кутунвай са шумуд участокдиз фена, анра чуьлдин хъуьтIуьн кIвалахар кьиле тухузвай гьалдихъ галаз таниш хьана. Кьилди къачуртIа, Эминхуьряй тир арендатор Самурхан Гьамзатован участокда авай хъсан къайдадилай, уьзуьмлухрихъ гелкъуьн тешкилнавай гьалдилай чун рази яз амукьна.
С.Гьамзатова чаз лагьайвал, ада 49 йисан муддатда 6 гектар чил арендада къачуна. 1999-2001-йисара ана уьзуьмлухар кутуна.Сифте йикъалай эгечIна арендаторди уьзуьмлухрихъ чешнелу гелкъуьн тешкилна, агротехникадин гьар са серенжем чпин вахтара ва ери аваз кьиле тухвана. Нетижада хъсан уьзуьмлух арадал атана.
С.Гьамзатова гьар йисуз уьзуьмлухрин гьар са гектардай 70-80 центнер ципицIар кIватI хъийизва.Чаз акурвал, уьзуьмлухра тегьенгар хкатунар авачиз экъечIнава, столбаяр ханвай, симер кьатI хьанвай чкаяр авач. Вири майданра жергейрин араяр цанва, 4 гектарда тегьенгрин кьурай ва герек авачир хилер атIанва, 3 гектарда тегьенгрин пунариз пер янава.
Чун фейила арендатор ва рабочияр тегьенгар обрезка авунал, столбаяр акIурунал машгъул тир. С.Гьамзатова чаз лагьайвал, уьзуьмлухра акIурун патал ракьунни бетондин 2000 столба чкадал хканва, 1000 столба хкин хъийида.
Уьзуьмлухра тухузвай кIвалахра Самурхан ва Раким Гьамзатоври, Седредин Бабаева, Зейнаб Абдулаевади, Ислам Рамазанова, Салман Исрафилова тафаватлувал къалурзава.
Чун Эминхуьруьн участокда арендаторар тир Алимет Алагьвердиеван, Надир Ягьяеван, Эльмира Агъамирзоевадин, Миламудин Мегьамедован, Нумрудин Ферзалиеван кIвачихъ галай уьзуьмлухризни фена. Анрани кIвалахар къизгъин тир. Идахъ галаз санал, са шумуд арендаторди цIийи уьзуьмлухар кутунизни гьазурвилер аквазвай.
Кьилдин ксарин-инвесторрин ва арендаторрин гьакъисагъ зегьмет ва чалишмишвилер акурла, чун инанмиш хьана хьи, районда уьзуьмчивал мадни вилик фида, ада райондин экономикада лайихлу чка кьада.
Хазран Касумов