Вичихъ гьеле чи эрадал къведалди са шумуд виш йисарин баркаллу тарих, девлетлу культура аваз хьайи Къафкъаздин къадим ва бинелу халкьарикай сад тир лезгийрин девлетлу руьгьдин ивирар гьайиф хьи, яваш-яваш чавай къакъатзава.
Вичин агъзур йисарин тарихда мягькем гел тунвай, алай вахтунда са бязи «алимрин» ва «политикрин» саймазвал себеб яз, вичин бинелу чил ва чIал аваз, тIвар дуьньядин халкьарин мецел алаз кьве гьукуматда кьве патал чара хьанвай лезги халкьдин кьисметди, ам авай гьалди неинки хайи халкьдин гележегдихъ рикI кузвай чак гьар садак, гьакI маса миллетрин векилрикни еке теспачавал кутазва.
Ихьтин татугай гьаларин вилик пад кьун патал, гъвечIи халкьар ва абурун чIалар хуьнин мураддалди, ЮНЕСКО-дин къарардалди гьар йисан 21-февраль милли чIалар хуьнин международный югъ яз малумарнава. И лишанлу йикъаз талукьарна чи райондани махсус программа кардик ква, гьар йисуз лезги чIалаз талукьарна лезги чIалан илимдинни ахтармишунрин конференцияр, элкъвей столар ва маса мярекатар кьиле тухузва.
29-августдиз, кьисметди чеб-чпивай чара авунвай халкьарин месэлайриз талукьарна, Дагъустанда ва Азербайжан Республикада яшамиш жезвай лезги ва гьакIни маса халкьарин яшайишдин агьваллувал авай гьал чирун патал, чи райондиз Европарламентдин ва ОНН-дин (организация непредставленных народов) ахтармишунардайбурун чIехи делегация мугьман хьана. Адан составда Европарламентдин депутатар тир Ксабо Согор, Матиас Пиенделе, Фламанддин Парламентдин депутат Жозефин Моеман, ОНН-дин Генеральный секретардин везифаяр кьиле тухузвайди тир Джероин Занберг, Брюсселда авай ОНН-дин офисдин Руководитель Мод Сандрасарген, Брюсселдин университетдин профессор, Къафкъаздин месэлайрай эксперт Оде Мерлин, ОНН-дин консультант, Къафкъаздин месэлайрай эксперт Эндрю Свон, ФЛНКА-дин президент Ариф Керимов, алим ва шаир Фейзудин Нагъиев, «Le Mond» газетдин журналист Жули Реньер, фотожурналист Пьетро Бруни ва маса журналистар авай.
Абур, чкадин СМИ-дин векиларни галаз, «Сулейман-Стальский район» муници-пальный райондин Кьил Нариман Шамсудинович Абдулмуталибова вичин кабинетда хушвилелди кьабулна.
Делегациядин членрихъ галаз таниш хьайидалай ва абур тебрик авурдалай гуьгъуьниз, мугьманрин тIалабуналди, муниципальный райондин Кьил Нариман Шамсудинович Абдулмуталибова район экономикадин, социальный, культурадин, спортдин жигьетдай вилик финин карда къазанмишнавай агалкьунрикай, мум-кинвилерикай, чеб гьялун фикирдиз къачунвай месэлайрикай, делиларни гъиз, галай-галайвал суьгьбет авуна, абурун патай атай са жерге суалриз тамам жавабар вахкана.
Кьилди къачуртIа, хуьруьн майишат вилик тухуниз еке фикир гузвайди, гьар йисуз гзаф майданра цIийи емиш багълар ва уьзуьмлухар кутазвайди, и рекьериз гьукуматди субсидийрин куьмек гузвайди, гьакIни кьилдин ксари инвестицийрин чIехи кьадарра аваз пул чара ийизвайди, дигидай ва хъвадай цин месэла гьялунин рекьиз федеральный бюджетдай пулунин такьатар чара ийизвайди, лезги халкьдин милли сеняткарвилер арадиз хкизвайди, гьар йисуз Ахцегьа лезгийрин «Шарвили» къагьриман-вилин эпосдин сувар республикадин метлеб авайди яз, саки Дагъустандин вири халкьарин иштираквал аваз кьиле тухузвайди, и карди чи халкьарин дуствал мягькемаруниз, абурун культураяр мукьва хьуниз, санлай ислягьвал хуьниз куьмек гузвайди къейдна.
Гуьруьшмишвилин эхирдай ам рикIел аламукьунин лишан яз Нариман Шам-судинович Абдулмуталибова делегациядин руководителдиз СтIал Сулейманан портрет авай сувенир пишкеш яз гана.
Эхирдай делегациядин членар кьиле муниципальный райондин Кьил Н. Ш. Абдулмуталибов аваз ички квачир хъвадай шейэр акъудзавай «Мевер» заводдиз ва Алкьвадар Гьасан-эфендидин музейдиз мугьман хьана.
Абур чи районда вири рекьерай кIвалах эцигнавай гьалдилай рази яз хъфена.
Абидин Камилов
