11-ноябрь. И югъ неинки са чи райондин, гьакI республикадин общественный ва культурадин уьмуьрда лишанлу вакъиадиз элкъвена: алай йисуз вич дидеди хайидалай инихъ 100 йис тамам хьанвай лезгийрин машгьур шаир, Дагъустандин советрин литературадин бине эцигайбурукай сад тир Алибег Фатаховаз адан хайи хуьре эцигнавай гуьмбет шад гьалара ачухна.
И югъ тIебиатдин патайни гуьлуьшан, халис суварин либасрив безетмишнавайди яз ганвай. Йикъан пакаман сятдин цIудаз райцентрадилай улакьра аваз райондин Культурадин Дворецдин гьевескар артистар, музыкантар, яратмишдай интеллигенциядин, СМИ-дин векилар, Алибег Фатахован яратмишунрал рикI алайбур Цмуррин хуьр галайвал рекье гьатна.
Цмур дередай фидайла мугьманрин фикир эрчIи пата авай тик рагари ва чапла пата хуьруьв агакьдалди экIя хьанвай къизилдин зар чкIанвай тамарин гуьзелвилери чпелди желбзавай. Анжах гила, анин тIебиатдин гуьзелвилер чпин вилералди акурла, абур чIехи шаирди тIебиатдикай гзаф рикI алаз чIалар кхьинин себебрин гъавурда акьазвай.
Цмуррин хуьруьн администрациядин дараматдин вилик, шаирдин гуьмбет хкажнавай чкадал, хуьруьн жемят, школьникар, муаллимар кIватI хьанвай. Шаирдин 100 йисан юбилейдин ва адаз гуьмбет ачухуниз талукьарнавай межлис кьиле тухудай чкадал, адан еке суьретни яна, «Алибег Фатахован 100 йис», «Алибег Фатахов лезгийрин Маяковский я» Агьед Агъаева лагьай гафар кхьенвай лозунгар янавай, и хуьруьнви бажарагълу художник-портретист райондин аялрин художественный школадин директор Ямудин Рамазанова регьбервал гузвай и школада чирвилер къачузвай аялри Алибег Фатахован 100 йисан юбилейдиз талукьарна гьазурнавай шикилрин выставкани ачухнавай. И югъ алукьунал фадлай вил алай, Алибег Фатахован юбилейдин мярекатда иштирак ийиз атанвай мугьманри чпи-чпиз ва гьакIни и хуьруьнвийриз и суварин мярекат тешкилун мубаракзава, хуш келимаяр лугьузва.
Ингье, сад-садан гуьгъуьналлаз улакьрай эвичIиз, майдан галай патахъ кьиле «Сулейман-Стальский район» муниципальный райондин Кьилин везифаяр тамамарзавайди тир Ш. Гь. Мегьамедханов аваз райондин жавабдар къуллугърин руководителар, чи районэгьли Дагъустандин Халкьдин Собранидин депутат, академик Гь. И. Мегьамедов, яратмишдай интеллигенциядин векилар, Дагъустандин писателрин Союздин правленидин председатель, Дагъустандин халкьдин шаир М. А. Агьмедова регьбервал гузвай са десте писателрин, «Лезги газетдин» кьилин редактор А. У. Саидовахъ галаз журналистрин ва маса мугьманрин делегацияр атана. Абур хуьруьн администрациядин кьил Р. А. Алибеговади, анин работникри ва школьникри, кьелни фу, цуькверин кIунчIар гуналди, еке хушвилелди кьабулна.
Машгьур шаирдин 100 йисан юбилейдиз талукьарнавай мярекат Алибег Фатахован уьмуьрдикай ва яратмишунрикай, ада лезгийрин ва гьакIни Дагъустандин литература тематикадин ва жанрайрин жигьетдай вилик тухунин кардик кутур паюникай, адан бажарагъдин чIехивиликай куьрелди лугьуналди, «Сулейман-Стальский район» муниципальный райондин администрациядин кьилин везифаяр тамамарзавайди тир Агьмедов Мусаиб Гьажибалаевича ачухна ва кьилени тухвана.
Ада вичин куьруь рахунра къенин и мярекат хъсан тешкиллувал аваз кьиле тухун, шаирдин гуьмбет арадал гъун ва адан хкягъай эсерар авай чIехи ктаб акъудун патал райондин руководстводи гьеле са йис виликамаз герек такьатар чара авун фикирдиз къачурди, чIехи шаирдин юбилейдиз талукьарна районда гьеле са жерге мярекатар кьиле тухванвайдини къейдна. – Къенин и лишанлу мярекатда вири и кIвалахрин инициатор яз хьайи чи халкьдин кьегьал хва, вичини чIалар кхьизвай, поэзиядал гзаф рикI алай Яралиев Имам Музамудиновичазни иштирак ийиз кIанзавайди тир, - давамарна ада, - амма гьукуматдин важиблу маса месэлаяр гьялунин чарасузвал себеб яз адавай къе иниз къвез хьанач. Ада вичин патайни Цмуррин хуьруьн вири жемятдиз, и мярекатдин иштиракчийриз тебрикдин хуш келимаяр лугьун тIалабзавай.
Эхирдай ада райондин руководстводин патайни лезги халкьдиз са жерге кьегьал рухваяр, гьа гьисабдай яз лезги поэзиядин нурлу, туьхуьн тийидай гъетерикай сад тир Алибег Фатахов хьтин зурба бажарагъар гайи Цмуррин хуьруьн жемятдиз чухсагъул лагьана.
ЧIехи шаирдин гуьмбет муниципальный райондин Кьилин везифаяр тамамарзавайди тир Мегьамедханов Штибег Гьажимегьамедовича, ДР-дин Халкьдин Собранидин депутат Мегьамедов Гьамидуллагь Исмаиловича ва Дагъустандин писателрин Союздин правленидин председатель Агьмедов Мегьамед Агьмедовича шад гьалара ачухна.
Гуьмбетдилай лацу парча алудайла машгьур художник ва скульптор Адилов Агьмад Адиловича буьруьнжда атIана еке устадвилелди гьазурнавай Алибег Фатахован экуь къаматди и йикъан ишигъ мадни нурлу авуна, и лишанлу вакъиадин шагьидар хьайибурун рикIера дамахдинни разивилин гьиссерив лепе гуз туна.
Гьуьмбетдал цуьквер эцигна, и вакъиа рикIел аламукьун патал анал шикилар ягъайдалай гуьгъуьниз межлис давамар хъувуна.
Ахпа анал экъечIна тебрикдин хуш келимаяр, вичин са куьруь уьмуьрда вичелай гуьгъуьниз вахтуниз муьтIуьгъ тежедай гел, чIехи ирс тур ялавлу шаирдин уьмуьрдикай, адан бажарагъдикай, яратмишунрин кьетIенвилерикай чпин фикирар, чпин милли чIалариз таржума авунвай адан шиирар, шаирдиз вичиз кхьенвай шиирар гваз Дагъустандин писателрин Союздин правленидин председатель, Дагъустандин халкьдин шаир Мегьамед Агьмедов, и правленидин секретарь, лезги секциядин руководитель, шаир, писатель ва драматург Абдуселим Исмаилов, и правленидин секретарь, къумукьрин секциядин руководитель шаир Багьаудин Гьажиев, лезгийрин машгьур писатель ва алим Къурбан Акимов, табасаранрин шаир, и чIалалди акъатзавай «Кард» журналдин редактор Шагьвелед Шагьмарданов, «Лезги газетдин» кьилин редактор Агъариза Саидов, ДГПУ-дин доцент, филологиядин илимрин кандидат ичинви Исламудин Гьуьсейнов, шаирар тир Фейзудин Нагъиев, Зульфикъар Къафланов, Максим Алимов, Мердали Жалилов, Сажидин Саидгьасанов рахана.
Гуьгъуьнлай анал рахай «сельсовет Цмурский» хуьруьн муниципальный тешкилатдин кьил, и мярекат хъсан тешкиллувал аваз кьиле тухун патал вичи еке зегьметар чIугур Раида Алибеговнади, и хуьр, санлай лезги халкь мадни машгьур авур и хуьруьнвияр, гьа гьисабдай яз чIехи бажарагъдин сагьиб яз хьайи Алибег Фатахов рикIел хкунихъ галаз санал, и мярекат тешкилун рикIел гъайибуруз ва и кардиз вири жуьредин куьмекар гайи райондин руководстводиз, шаирдин гуьмбет (бюст) гьазурай скульптор Агьмад Адиловаз, шаирдин вири эсерар авай чIехи ктаб гьазурун ва чапдай акъудун патал еке зегьмет чIугур шаир Майрудин Бабахановаз, гьакIни и шадвилин межлисда иштиракзавай вири юлдашриз, атанвай мугьманриз вичин ва гьакIни вири хуьруьнвийрин патай чухсагъул лагьана. Ада Алибег Фатахован къамат буьруьнжда атIана ам гележегдин несилриз багьа ядигар яз авунвай скульптор Адилов Агьмад Адиловичав «Цмуррин хуьруьн Гьуьрметлу агьали» тIвар ганвайвилин гьакъиндай шагьадатнама шад гьалара вахкана.
Эхирдай анал чIехи щаирдикай, вичин фикирар, и мярекат тешкилай ва ана иштирак авурбурун тIварцIихъ хуш келимаяр гваз шаирдин хтул бажарагълу шаир Абдул Фетягь рахана.
Шадвилин митинг куьтягь хьайидалай гуьгъуьниз майдандиз и мярекатдин кьвед лагьай пай-чIехи концерт – кьиле тухузвайди тир КТВ-дин руководитель ва конферансье Ярагьмед Ярагьмедов экъечIна. И мярекатдиз гьазурнавай концертдин программадик Дагъустандин халкьдин артист Тарлан Мамедова, райондин Культурадин Дворецдин гьевескар артистрин-дишегьлийрин дестеди тамамарай лезги халкьдин манияр, гадайри тамамарай маса манияр, Культурадин Дворецдин патав тешкилнавай хореографический «Куьре» ансамблдин иштиракчийри авур кьуьлер ва маса нумраяр квай. Абур межлисдин иштиракчийри еке хушвилелди кьабулна.
И мярекат и хуьруьн, райондин тарихда важиблу са вакъиадиз элкъвена ва ам хъсан тешкиллувал аваз кьиле фена.
