Райондин прокуратуради райондин образовательный идарайра, гьа жигьетдай яз сифтегьан ва основной образовательный идарайра аялар кIелунал желб авунин жигьетдай законодательстводал амал ийизвай гьал ахтармишна.
Ахтармишунри къалурайвал, и жигьетдай векилвилер гвай къуллугъри ва образованидин идарайри аялар кIелунал желб авунин жигьетдай тайин кIвалах тухузва. ЧIехи пай кIвалах и жигьетдай чпив жавабдарвал гвай школайрин педагогвилин коллективрин, классрин руководителрин, яшар тамам тахьанвайбурун диде-бубайрин хиве гьатзава.
Районда яшар тамам тахьанвайбурун диде-бубаяр чпин аялри чирвилер къачун патал талукь шартIар тешкилунив какатайвал, абуруз тербия ва чирвилер гунин жигьетдай чпин хивевай везифайрив жавабдарсузвилелди эгечIунин гзаф дуьшуьшар малум хьана. Нетижада, диде-бубайрин тахсир яз, абуру фикир тагун себеб яз, аялривай талукь тир образование къачуз жезвач, са себебни авачиз абуру тарсар ахъайзава.
Гзаф дуьшуьшра аялри 9-класс куьтягьунин жигьетдай къачузвай чирвилерин дережа агъузди жезва ва абуруз гележегда чеб обществода дуьз тухуз, кIвалахдал таъминариз, гележегдин уьмуьрдин рехъ тайинариз четин жезва, бязи дуьшуьшра общественный алакъайрихъ галаз акси яз экъечIуниз мажбур жезва.
Ахтармишунри къалурайвал, И. Ф. Букарован диде-бубади аялди основной школа акьалтIарайдалай (9 класс) гуьгъуьниз юкьван образование къачун ва я 10-11-классрин программайрай юкьван махсус образованидин идарайра кIелун давамарун патал са серенжемни кьабулнач. И делил аялар 9-классдин чирвилер аваз гьикI амукьзаватIа и кардин ачух шагьид я. Гьа са вахтунда алай шартIара чи обществодиз хъсан чирвилер авай савадлубур герек я.
Эхь, ихьтин делилар чи райондай мадни гъиз жеда... И дуьшуьшра диде-бубайри чпи кьабулзавай къараррин нетижайрикай фикирзавач, чпин аялрин гележег, абурун кьисмет гьихьтинди жедатIа аннамишзавач.
Ихьтин фактар ва арадал атун мумкин тир делилар фикирдиз къачуналди, законар акъудзавайда «Об образовании» и Семейный Кодекс Российской Федерации законом №194-ФЗ от 21-июля 2007 года (в редакции от 24.04.2008 года №49-ФЗ) Федеральный законда дегишвилер тунва.
И барадай аялриз талукь тир чирвилер гунин дережа къазанмишун таъминарунин жигьетдай диде-бубайривай ва гьукумдин муниципальный органривай ийизвай истемишун хейлин артухарнава. Яшар тамам тахьанвайбурухъ юкьван дережадихъ галаз кьадайвал умуми образование тахьун – им талукь тир шартIар яратмишиз тахьай диде-бубайрин ва гьакIни и кардал машгъул тир гьукумдин органрин патай къайдаяр чIурун, тахсиркарвал я. Гьа са вахтунда (СК РФ-дин) законодательстводихъ галаз кьадайвал яшар тамам тахьанвайбуру юкьван образование къачун абурун диде-бубайрин хиве тунва.
Аялар образованидин идарайриз фин тавунин фактариз талукь вири месэлайрай «Сулейман-Стальский район» муниципальный райондин яшар тамам тахьанвайбурун крарин рекьяй комиссиядиз, С-Стальский райондин ОВД-дин ПДН-диз къвез жеда. Квез анра герек тир куьмек гуда.
Я. К. Исмаилов, С-Стальский райондин прокурордин помощник, 1-классдин юрист