Малум тирвал, алай йисан 1-октябрдилай чи уьлкведа жегьилар чпин хивевай ватандашвилин буржи кьилиз акъудиз Россиядин Яракьлу Къуватриз къуллугъиз эвер гунин зулун призыв башламиш хьанва.
И йикъара чун Сулейман-Стальский районда авай ДР-дин военный комиссариатдин отделдин начальник Женетов Райзудин Сейфуллаевичан патав мугьман хьана ва адавай чи районда зулун призыв кьиле физвай гьалдикай ва гьакIни и кардихъ галаз алакъалу тир са жерге маса месэлайрин гьакъиндай са шумуд суалдиз жаваб гун тIалабна. Агъадихъ чна а суьгьбет гузва.
- Райзудин Сейфуллаевич, жегьилар армиядин жергейриз рекье тунин зулун призыв гьикI кьиле физва?
- Малум тирвал, зулун призыв гьар йисуз 1-октябрдилай башламиш жезва. Ам хъсан тешкиллувал аваз кьиле фин патал, виликан йисара хьиз, алай йисузни чи районда председатель «Сулейман-Стальский район» муниципальный райондин администрациядин Кьилин везифаяр тамамарзавайди тир Агьмедов Мусаиб Гьажибалаевич яз 6 касдикай ибарат тир призывной комиссия тешкилнава. Адан составдик военком, милициядин, ЦЗН-дин, РУО-дин векилар ква.
Идахъ галаз сад хьиз, медкомиссиядини вичин кIвалах кьиле тухузва. Ада, киш ва гьяд квачиз, амай йикъара ноябрдин вацран юкьвал кьван кIвалахда. Армиядиз рекье твазвай ва гьакIни армиядиз тухудай яшар жезвай аялар сифте райондин центральный больницада медосмотр кьиле фида. Гуьгъуьнлай абур сагъламвилин гьалдин гьакъиндай делиларни гваз военный комиссариатдиз призывной комиссиядал хкведа. Анал духтурри гьар садан гьакъиндай къарар акъудда. Яни армиядиз тухуз жедани ва я жедачни, кьушунрин гьи жуьрейра (род войск) къуллугъ ийидай ихтияр аватIа тайинарда ва я армиядиз тухуникай вахтуналди акъвазарда (отстрочка гуда).
- Квез хтанвай разнорядкада зулухъай армиядиз рекье туна кIанзавай жегьилрин кьадар гьикьван я ва икьван чIавалди шумуд кас рекье тунва? Квел кIвалахда четинвилер гьалтзавани?
- ДР-дин военный комиссариатдин чи районда авай отделди зулухъай 80 кас жегьилар армиядиз ракъурна кIанзава. 18-октябрдиз чна гьеле 12 жегьил ракъурнава. И вацран эхирриз мад 10 кас рекье твада. Четинвилерикай рахайтIа, алатай сечкийрихъ галаз алакъалу яз и вацран сифте паюна жегьилар медкомиссиядиз рекье тунин кIвалах чкайрал зайифдаказ кьиле фена.
ГьакI ятIани икьван чIавалди 200 касдилай виниз жегьилар медкомиссия фенва. Четинвилер флюрографиядин кIвалах къайдадик квачиз гьалтна: са бязи жегьилар къунши маса районра флюрографиядин шикилар (снимокар) авуниз мажбур хьана. И мукьвара чи районда адан кIвалах къайдадик акат хъувунва, призыв куьтягь жедалди ам кIвалахдин къайдадик жедайдак умуд кутаз кIанзава.
- Армиядиз рекье твазвайбурун гьакъиндай вуч лугьуз жеда ва и жигьетдай гьихьтин цIийивилер ава?
- Чи уьлкведин Яракьлу Къуватра къуллугъдин ери хъсанарунин жигьетдай еке дегишвилер тваз алахъунихъ галаз алакъалу яз алай вахтунда армиядизни савадлубур, талукь пешейрин сагьибар герекзава. ИкI, чна и йикъара армиядиз рекье тур 12 касдикайни 7 кас военкоматдай Дербентда ва Махачкъалада авай автошколайриз ракъурна анра кIелнавай шоферар ва 5 касни чпихъ кьилин образование авайбур я. Призывной комиссиядал медицинадин заключение гудайла гила а призывникдин диде-бубадивайни иштирак ийиз жеда.
- Армиядиз къуллугъиз физ кIанзавайбур гзаф авани?
- Эхь, физ кIанзавайбур гзаф ава, амма мумкинвилер тIимил я.
Гатфарин призывдиз чна 60 кас армиядиз рекье туна. Икьрардин бинедаллаз (контрактникар яз) къуллугъиз фидайбурни гзаф ава. Ахьтинбур чи райондай шаз вишелай виниз военный частариз къуллугъиз фена. Алай вахтунда армиядиз фидай яшара авай 30 касди пешекарвал къачун патал чна винидихъ тIварар кьур шегьеррин автошколайра кIелзава. Военный училищейризни вилик йисара хьиз жегьилар са акьван кьабулзамач.
- Райзудин Сейфуллаевич, гьелбетда, вири и кIвалахриз, призывникар Махачкъаладиз агакьарун патал пулунин такьатар герек я. Квез куьмекар ни гузва?
- Эхь, гьакъикъатдани медкомиссияр кьиле тухуниз, призывникар рекье туниз пулунин такьатар герек я. Абурни чаз вине авай талукь организацийрай чара ийизва. Призывникар тухудай улакь лагьайтIа, чаз Махачкъаладай ракъурзава. Са гафуналди, и жигьетдай чал четинвилер гьалтзавач. Амай вахтунда чна чаз ганвай тапшуругъ (разнорядка) кьилиз акъудун патал вири къуватар желбда.
- Квехъ Куь хивевай жавабдар кIвалахда агалкьунар хьурай.
- Чухсагъул. Къуй чи райондин газетдин таъсир ва ам кIелзавайбурун кьадар мадни артух хьурай.
Суьгьбет тухвайди Абидин Камилов я.