Россиядин Государстводин пайдах Россия гужлу уьлкве яз арадал къвезвай 17-18-асирар чара жезвай девирда арадал атана. Сифте яз лацу-вили-яру рангарин пайдах Сад лагьай Петрдин буба Алексей Михайловича пачагьвал ийизвай девирда урусрин женгинин «Ореал» гимидал хкажнай. Амма а гимидин кьисмет куьруьди хьана. ЦIийи пайдах алаз Волга вацIай Астрахандиз рекье гьатай гими Степан Разинан регьбервилик кваз къарагъарай восстанидин иштиракчияр тир лежберри цIай яна кана.
Триколордин законлу буба Сад лагьай Петр я лагьайтIани жеда. Ада 1705-йисан 20-январдиз «алишверишдин вири жуьрейрин гимийрал» лацу-вили-яру рангарин пайдахар хьун лазим тирдан гьакъиндай указ акъуднай.
Гуьгъуьнин йисара Россиядин пайдахдин рангар са шумуд сеферда дегиш хьана.
Советрин гьукумдин девирда 1918-йисан 8-апрелдиз Я. М. Свердлова ВЦИК-дин большевикрин фракциядал рахадайла Россиядин милли пайдах яз женгинин Яру пайдах тестикьарунин теклиф гъана ва гуьгъуьнин 70 йисалай виниз Яру пайдах Государстводин пайдах яз хьана.
«Революционный» Яру пайдах лацу-вили-яру рангаралди эвез авунин теклиф гьеле 1991-йисан августдин путча башламиш жедалди вилик Россиядин халкьдин депутат Виктор Ярошенкоди гъанай.
1991-йисан 22-августдиз РСФСР-дин Верховный Советдин Чрезвычайный сессиядал триколор Россиядин официальный лишан (ярж) яз гьисабунин къарар кьабулна. 1993-йисан 11-декабрдиз РФ-дин Президентдин Указдалди Россиядин Федерациядин государстводин пайдахдин гьакъиндай Положение тестикьарна. 1994-йисан августдиз Россиядин Президент Борис Ельцина 22-август Россиядин Федерациядин пайдахдин Югъ – сувар яз малумарунин гьакъиндай Указдал къул чIугуна.
2000-йисан 4-декабрдиз РФ-дин Президент Владимир Путина «О Государственном флаге Российской Федерации» федеральный конституционный закондин проект Государственный Думадиз рекье туна. 2000-йисан 8-декабрдиз сифтегьан ва пуд лагьай (эхиримжи) сеферда кIелуналди Государственный Думади законопроект кьабулна.
2000-йисан 20-декабрдиз РФ-дин ФС-дин Федерациядин Советди закондин проект хъсанди яз гьисабна, 2000-йисан 25-декабрдиз РФ-дин Президент Владимир Путина адал къул чIугуна.
