Акьалтзавай несилдиз чирвилер ва тербия гунин, санлай инсан Ватандиз, обществодиз вафалуди хьунин мураддалди тербияламишунин рекьяй школадихъ еке метлеб ава. И рекьерай гьар йисуз хъсан нетижаяр жезвай школаяр чи районда тIимил авач. Гьавиляй абурукай суьгьбет авунин фикирдалди чна газетда «Чи школаяр: тарих ва къенин югъ» лагьана цIийи рубрика ачухзава. Сифте суьгьбетни районда хъсанбурукай сад тир АгъастIалрин юкьван школадикай фида.
АгъастIалрин хуьр фадлай зегьметдал рикI алай инсанрин, бажарагълу алимрин, шаиррин, муаллимрин, духтуррин макан яз чида. Хуьруьн школада, Атлухан эфендидилай башламишна, тIвар-ван авай ксар хьайи Ярагъ Мегьамеда, Етим Эмина, Ших-Бубади, Абдулгьамид эфендиди кIелна, чирвилер къачуна.
Хуьре сифте светская школа 1916-йисуз ачухна. 1924-йисалай ана сифтегьан классра тарсар гуз хьана. 1937-йисалай школа тамам тушир юкьвандаз, 1966-йисалай юкьвандаз элкъвена. Школа кIвачел акьалдаруник лезгийрикай сифтебурукай яз алимвилин дережа къачур, школада са шумуд йисуз муаллимвиле кIвалах авур Къафлан Идрисова кутур еке пай къейд ийиз кIанзава. Адалай гуьгъуьниз муаллимвиле Н. Магьмудова, М. Садыкьова, З. Эфендиева, гуьгъуьнилай школа вилик финик Ф. Селимова, Р. Абдулаева, А. Разаханова, К. Ибрамхалилова, М. Рамазанова ва масабуру еке пай кутуна.
2007-йисалай инихъ школадин директорвиле А. Муртазалиева, адан заместителар яз кIелунин рекьяй Ф. Абдулмежидовади, тербиядин рекьяй Р. Мегьамедовади, сифтегьан классрин рекьяй Э. Агъарагьимовади кIвалахзава.
Санлай къачурла, школада 96 муаллимди кIвалахзава. Гьар йисуз кIвалахда агалкьунар жезвай муаллимрикай яз ДР-дин лайихлу муаллимар тир вичихъ педагогикадин рекьяй кIвалахдин 60 йисан тежриба авай А. Абдулмежидован (ам «Знак Почета» ордендин сагьиб, са шумуд ктабдин, методический пособийрин авторни я), Р. Дадашеван, ДР-дин культурадин лайихлу работник Л. Стальскаядин, «РФ-дин умуми образованидин отличник» знакдин сагьибар тир Д. Аскерован, К. Каибован, ДР-дин образованидин отличникар Ф. Абдулмежидовадин, Р. Мегьамедовадин тIварар кьаз жеда. Хейлин муаллимрихъ акьалтзавай несилдиз чирвилер ва тербия гунин рекьяй кIвалахдин 30 ва адалай гзаф йисарин тежриба ава.
Школада 31 (сифтегьан классра 10, 5-11-классра 21) класс-комплект кардик ква.
2009-2010-кIелунин йисуз школада 530 аялди (169-да сифтегьан, 361-да 5-11-классра) чирвилер ва тербия къачуна.
Школадин педколлективди, вахтунин истемишунар фикирда кьуналди, обществодиз менфятлу, савадлу инсанар тербияламишуниз кьилин фикир гузва. Идан нетижа яз 1971-йисалай 2009-йисалди школа 19 аялди къизилдин, 5 касди гимишдин медалар къачуналди акьал-тIарна.
Алай вахтунда школада урус чIалан ва литературадин, къецепатан чIаларин, лезги чIалан ва литературадин, математикадин, физикадин, химиядин, биологиядин, тарихдин, географиядин, информатикадин, КТНД-дин, сифтегьан классрин, профориентациядин, зегьметдин тарсарин классар-кабинетар кардик ква. Школадихъ гьакI махсус мастерская, хъсандиз тадаракламишнавай спортзал, актовый зал, 5000-далай виниз ктабар авай библиотека ава.
Акьалтзавай несилдиз чирвилер ва тербия гунин рекьерай педколлективдин кIвенкIвечи тежриба раиж авунин мураддалди школада урус ва лезги чIаларин литературайрай, къецепатан чIалай, тарихдай, математикадай, физикадай, информатикадай, биологиядай, химиядай, географиядай методический объединенияр кардик ква.
Педагогический коллективди ва школьникри гьар йисуз жуьреба-жуьре дережайрин олимпиадайра, килигунра, конкурсра иштиракзава. ИкI, 2010-йисуз урус чIаланни литературадин муаллим Л. Мегьамедовади «Йисан муаллим» райондин конкурсда иштиракна ва ана 3-чка кьуна.
Школада гьар йисуз школьникрин олимпиадаяр тухузва, анра тафаватлу хьайи аялри районда ва республикада тухузвай олимпиадайра иштиракзава.
Школада классдилай къецяйни еке кIвалах тухузва: школьникрин куьмекдалди цлан газетар акъудзава, шикилар чIугунай конкурсар тешкилзава. СтIал Сулейманан музейдихъ галаз авай алакъани мягькемди я. Школада поэзиядин руьгьди агъавал ийизва. Им тIебии карни я: АгъастIалар шаиррин макан я. Школьникри муаллимар-шаирар тир Н. Агьмедован, Н. Агьмедовадин, Р. Дадашеван, Л. Стальскаядин шииррихъ-ни дикъетдивди яб акалзава.
Школа акьалтIарай са шумуд касдикай алимар, чIехи дережайрин руководителар хьанва. ИкI, илимрин докторар ва кандидатар тир А. Эфендиевал, А. Агъа-ларовал, Б. Билаловал, И. Дадашевал, Т. Идрисовал, Х. Алиметовал, Фейзудин ва Эйзудин Нагъиеврал ва масабурал школадин коллективди дамахзава.
Алай вахтунда школада 2010-2011-цIийи кIелунин йисаз гьазурвилер аквазва.
