Вичин ватан Кьиблепатан Африкадин Намиб ва Калахари къумлухар яз гьисабзавай, Россиядиз ХV асирда Юкьван Азиядай гъайи хали (къарпуз) эхиримжи вахтара Кьиблепатан Дагъустандин чилерални битмишарзава. Кьилди къачуртIа, шаз ва алай йисуз ДаркIуш къазмайрал ва Эминхуьре са шумуд касди саки 8 гектарда халияр гьасилзава. ИкI, Эминхуьре и кардал чилин къадир авай зегьметчи инсан тир Гьамзатов Самурхан машгъул я.
- За чилин участок арендада къачуна халияр цаз 2-йис я, - лугьузва С. Гьамзатова. – Хъсан гелкъуьн тешкилайла чи шартIарани халийрин тарифдин бегьер вахчуз жеда.
Чаз акурвал, С. Гьамзатован бустанда халийрин хъсан бегьер агакьнава. Ада халияр Эминхуьруьн ва маса хуьрерин туьквенриз вахкузва, гьакI чкадални маса гузва. Экологический рекьяй михьи, хъсан еридин халийрихъ муьштерийрин патай игьтияжни ава.
С. Гьамзатова лугьузвайвал, хали гзаф чимивал кIандай, инсан патал менфят авай майва я. Халидин заланвал 6-12, ара-бир 15-20 килограммдив агакьда, гьар са гектардай 200-250, гьатта 300 центнер бегьер вахчуз жеда.
Самурхана чаз хъсандиз битмиш хьанвай хали хкягъунин «сирни» ачухна. Дигмиш хьанвай халидин са патал гьикI авуртIани хъипи тIвех, леке жеда, адан тумунин хъенцI кьурада, чкалди нур гуда. ТупIаралди чкал гатайла, дигмиш хьанвай халиди михьи, сеслу ван ийида.
Умудлу я, гележегда районда гзаф менфятлу майва тир халияр битмишардайбурун кьадар артух жеда.
