Чахутка – им чахуткадин палочкади арадал гъизвай азар я. Палочкаяр миллиард йисаралди авайди ашкара я.
Пачагьдин Россияда ам виридалайни чкIанвай азаррикай сад тир. Дуьньяда гьар йисуз и азардик 8,8 миллион кас начагъ жезва ва 2 миллион кас рекьизва.
Йисалай-суз и азар квайбурун кьадар гзаф жезва. Бязи начагъбур базарра, общественный маса чкайра сагълам инсанрихъ галаз алакъада жезва. Азар чукIунин кьилин чешме чахутка квай инсан вич я. Уьгьуь ядайла, хъуьредайла балгъандин, цуькIуьндин стIалар 2-3 метрдиз ва илиздайла 10 метрдиз чкIизва ва 60 декьикьада гьавада амукьда ва миллионралди палочкаяр акъатзава. Чахутка чIехи карч алай гьайванрик, балкIанрик, хиперик, цIегьерикни акатзава.
И уьзуьрдик начагъбуруз бязи вахтара вич чахуткадик начагъ тирди вичизни тийижиз хьун мумкин я. Сифтегьан лишанар: умуми гьал зайиф жеда, гьекь акъатда, иштягь квахьда, са гъвечIи кIвалах авуртIани, нефес дар жеда, ифин акьалтда, бязи дуьшуьшра сивяй иви къведа. Азардин вилик пад кьун патал гьарда вичин михьивилер авун, бедендин, парталдин мес-яргъандин, яшамиш жезвай чкадин михьивилер хуьн, тIуьн недалди вилик гъилер чуьхуьн, кIвалин гьава дегишарун, хронический уьзуьрар сагъарун чарасуз я. Як, нек ргана ишлемишна кIанда. Йиса садра флюорографический ахтармишунарни тухун рикIелай ракъурна кIандач.
