Ингье, гатфарин чубарук тир гуьзел сувар – 8 Мартни атана агакьнава.
Тебиатдал цIийи кьилелай чан акьалтзавай и вахтунда къаршиламишзавай сувар виридалайни багьабурукай сад я. И суварихъ гьам цуькверин, гьамни циферин ял гала. МуркIар цIуруриз, чилин къатарай экъечIзавай беневшайри уьмуьрдин мидаимвал тестикьарзава.
8-Март вири дуьньяда ислягьвал ва яшайишдин рекьяй вилик финин, азадвал ва халкьдин аслу туширвал патал женгинин фикиррин садвилин ва сад тир къуватрин югъ яз къейдзава. Ам къейд авуналди, инсанри дишегьли-дидедиз, дишегьли-зегьметчидиз, дишегьли-ватанпересдиз чухсагъул лугьузва ва еке гьуьрмет ийизва.
Дугъриданни, бадейринни дидейрин, рушаринни сусарин суварихъ авай кьетIенвал вуч я! И сувари итимрин хивени кьетIен къайгъуяр твазва. Мегер и юкъуз абурувай кIвализ цуьквер гвачиз хъфиз жедани?!
Вири девирра инсандин уьмуьрда лап къени, лап экуь ерийрин лишан яз хьайи дишегьлидиз гьуьрмет ийизвайди ва адалай рази тирди и юкъуз чна кьетIендаказ къалурзава. Дишегьлиди неинки дидевилин пак буржи кьилиз акъудзава, ада гьакI чи яшайиш вири патарихъай хъсан хьунин карда гьуьрметдиз ва кьетIен тарифдиз лайихлу зегьмет чIугвазва. Абуру вири хилера чпин агалкьунар, лайихлувилер къалурзава.
И дуьньядин эвелни, эхирни, дишегьли диде тирди чна аннамишзава. Куьн, муьгьуьббат себеб яз ракъини чаз ишигъ, чилерини бегьерар, няметар гузвайди чаз чизва. Гьатта къуьнерал залан пар хьайи Ватандин ЧIехи дяведин йисарани куьне, играмибур, четин я лагьаначир. Баркалла! Куьн авай дуьнья капун юкьвал кьуна, кака хьиз, хуьз, адан патахъай халис къайгъударвал ийизва.
Гьуьрметлубур, алай девирдани квез регьятзавач. Къе арадал атанвай са бязи четинвилерни арадай акъудун патал куьне дурумлудаказ зегьмет чIугвазва. Къе цIийи крарик кьил кутунин инициаторар ва тешкилатчияр, жегьилрин кар алакьдай несигьатчияр куьн я.
Шаир Алирза Саидова дишегьли чилин шардив гекъигзава. Ягъалмиш хьана ваъ. Дишегьли – диде я! Дидедин кIанивилелай, туьмердилай, тарифдилай еке къуват бажагьат ава. Диде! Чун гьар сад дуьньядал акъудай, чаз уьмуьр гайи багьа кас! Белки адаз бахшна чIал, мани кхьин тавур шаир, композитор, адан суьрет чIугун тавур художник чилин винел алач жеди. Дидедин дережа Шагь дагъ хьиз кьакьан, Каспий гьуьл хьиз дерин, рагъ хьиз экуь, нурлу я.
Дагъустандин халкьдин шаир Расул Гьамзатова вичин «Дидеяр хуьх» поэмада кхьизва.
И гафуни хер ийида,
Сагъарни, ам уьмуьрдин чирагъ,
Асул бине я,
Къарагъ вири!
Юзамир гьич са чIарни,
А багьа гаф «Диде» я.
Эхь, гьакъикъатдани, «Диде» гаф чаз гьар садаз виридалайни играми, багьа, мукьва я. Гьавиляй гуьзел гатфарин сифте суварни дишегьлийриз бахш авун дуьшуьшдин кар туш. Гьа гатфар хьиз, бес дишегьлини гуьзел тушни?! Адан азадвал, ихтияррин барабарвал патал малумарай женгинин и югъ къе чи баркаллу дидейриз, рушариз, вахариз, папариз гьуьрмет авунин лап зурба сувариз элкъвенва.
Играми дишегьлияр! Къуй гатфарин и экуь сувари Квез ва куь багърийриз мягькем сагъламвал, ислягьвал ва меслятвал гъурай, къени умудар кьилиз акъатрай ва вири бахтлу хьурай.
