ТIебиатди гьар са инсандиз са къилих, са хесет ганва. Чпелай са кар-кIвалах алакь тийиз, хуруз гъуд ягъиз, чеб алай чка къалуриз алахъдай инсанарни авачиз туш.
Инсанар ава, чпин хсуси игьтияжрилай хуьруьн-кIвалин, райондин, республикадин, халкьдин игьтияжар, интересар вилик кутадай. Абур вирибурун дуланажагъ хъсанардай шартIарихъ къекъведа. Гьа ихьтин, чпин гъилни, руьгьни сад хьиз ачух инсанар иллаки халкь четин имтигьанриз аватай, абуруз куьмек кIанзавай арада майдандиз экъечIда, абуру лайихлу крариз чка гуда. Кьегьал лезги хва, муниципальный райондин Кьил Имам Музамудинович Яралиева и рекьерай гьакъикъи краралди чешне къалурзавайдан шагьидар я чун. Ам райондин кьилиз атана кьве йисни тамам хьанвач. И девирда халкьдихъ, райондихъ рикI кузвай, район абад, агьалийрин яшайишдинни дуланажагъдин шартIар хъсанарун патал вичин чирвилерни къуватар, гьатта хсуси пулунин такьатарни гьайиф текъвезвай ада виликдай райондин руководителри 15-20 йисан къене тавур крар, кIвалахар авунва. Алкьвадрин хуьре арифдар Гьасан эфендидиз Кьиблепатан Дагъустанда вичиз тешпигь авачир хьтин музейдин дарамат эцигун – бес им Имам Музамудиновичан кьегьалвал, жумартвал, рикIин ачухвал, мердвал, тушни?!
Ихьтин рухваяр къадим лезги халкьдихъ мадни ава. Мисал яз чи районэгьли, РФ-дин Федеральный Собранидин Государственный Думадин депутат Асанбуба Нуьдуьрбегович Нуьдуьрбегов къачун. Халкьдин векилди республика, вичин хайи район, общество патал баркаллу гзаф крар ийизвайди къе виридаз малум я. Вичихъ еке метлеб авай «Сардархуьр-ДаркIуш-къазмаяр» водовод федеральный реестрдик кутун, ам эцигна акьалтIарун патални Асанбуба Нуьдуьрбеговича еке куьмек гузва.
Августдин вацра райондиз хтайла А. Нуьдуьрбегова лагьайвал, ада вичин такьатралди Кьасумхуьрел вич республикада авачир хьтин спортдин Дворец эцигда. И кар патал проектар гьазурнава.
РФ-дин Госдумадин депутатди районда хуьруьн майишат вилик тухуникни вичин еке пай кутазва.
Мукьвара Асанбуба Нуьдуьрбеговича баркаллу, жумарт мад са кIвалах авуна: ада вичин патай ЦIийихуьруьн са шумуд куьчеда, шегьредилай ЦРБ-дин «Тади куьмек» отделенидал кьван фидай рекье – санлай 8000 квадратный метрдилай виниз майданда асфальт цана. Ихьтин къайгъударвиляй, баркаллу кардай кьегьал хциз райондин руководстводи, цIийихуьруьнвийри чухсагъул лугьузва.
А. Нуьдуьрбегова авунвай ихьтин баркаллу кIвалахрикай ихтилат кватайла, зи са таниш касди лагьана: «Асанбуба Нуьдуьрбегович халис меценат я». Зани разивал къалурна. Зи рикIел мергьеметлувилин Международный фондунин манифестда кхьенвай «Кьакьан кукIушрив агакьнавай инсандин руьгь наградайрихъ кудач, адетдин гаф – «Ватандаш» - ава! Адетдин инсанар – меценатар ава!» гафар хтана.
Лагьана кIанда хьи, «меценат» гаф лезги словарда авач. Лезгидалди таржума авурла, ада тахминан жумарт, къени, гъил ачух инсан ва я гьа ихьтин хесетар – манаяр гузва.
Къенин аямда чи культура, хъсан адетар, халкьдин руьгьдин ивирар хуьн, халкьдин яшайишдинни дуланажагъдин шартIар хъсанарун патал баркаллу крарик кьил кутазвай вири инсанар, зи фикирдалди, меценатар я. Халкьдин патай лайихлу гьуьрмет къазанмишнавай, гзаф крара мергьеметлувал, мердвал, жумартвал, гъилин ва рикIин ачухвал къалурзавай Асанбуба Нуьдуьрбегович Нуьдуьрбеговаз меценат туш гьикI лугьуда?!
Кьегьал рухвайрин кьадар къадим лезги чилел артух хьурай!