ТIебиатдин къанун я: вахтуни виликди еримишзава. Гьар са вахтунихъ вичиз хас тир лишанар, кьетIенвилер ава. Ингье, зулни тамамвилелди вичин ихтиярда гьатзава. Ида хуьруьн майишатдин карханайрин къайгъуярни артухарзава. Уьзуьмчияр патални къизгъин ва жавабдар вахт алукьнава. Абурун вилик йисан къене зегьмет чIугуналди уьзуьмлухра битмишарнавай ципицIрин бегьер вахтунда ва пучвилер авачиз кIватI хъувунин везифа акъвазнава.
Лагьана кIанда хьи, эхиримжи вахтара райондин руководстводи, хуьруьн майишатдин амай хилер хьиз, уьзуьмчивал вилик тухунизни кьилин фикир гузва. Тек са алатай йисуз районда 74,4 гектарда цIийи уьзуьмлухар кутуни ва алай йисуз 120 гектарда мад кутун планламишуни и кардин патахъай ачухдиз шагьидвал ийизва.
Алай вахтунда райондин хуьруьн майишатдин карханайрихъ, лежбервилинни фермервилин майишатрихъ, арендаторрихъ 702 гектар уьзуьмлухар ава. Абурукай 310 гектар жегьил, амайбурни бегьердал атанвай уьзуьмлухар я. Райондин хуьруьн майишатдин карханайрикай уьзуьмлухар «Аламишинский» ГУП-дихъ, «ДаркIуш» ОАО-дихъ, «Зардиян» ООО-дихъ, «Зардиянский» МУСП-дихъ, «Коммуна» МУП-дихъ ава.
Санлай къачурла, хуьруьн майишатдин карханайрин, КФХ-рин ва арендаторрин уьзуьмлухра ципицIрин хъсан бегьер ава. Гила вилик акъвазнавай кьилин везифа ципицIар энгел тавуна кIватIна акьалтIаруникай ибарат я. И кардал вири къуватарни желбнава.
Чун са шумуд карханада, арендаторрин кьилдин участокра хьана. Гьелбетда, са 10-12 йисан вилик хьиз ципицIар кIватI хъийизвай активвал, тешкиллувал чаз акунач. Гьа йисара хьтин уьзуьмлухар, анра битмиш хьанвай ципицIрин бегьерни амач. Пиянискавилихъ галаз женг чIугвада лугьуз уьзуьмлухриз кьур инадди гайи зиянар къени арадай акъудиз тахьанвайди гьасятда кьатIуз жезва.
Къенин девир, мумкинвилер, везифаярни масадбур я. Гьар гьикI ятIани, ципицIрин агакьнавай бегьер кIватI хъувун лазим я.
Ингье, чун «Аламишинский» хуьруьн майишатдин унитарный карханада ава. Анин директор, ДР-дин хуьруьн майишатдин лайихлу работник Ягъибег Ягъибегова чаз лагьайвал, ина уьзуьмлухар арендаторрин кIвачихъ галкIурнава. Хейлин арендаторри гьар йисуз ципицIрин хъсан бегьерарни вахчузва. Абурукай яз чавай Алимет Алагьвердиеван тIвар кьаз жеда.
- Зи кIвачихъ бегьердал атанвай 3 ва алатай йисуз кутунвай 2 гектар уьзуьмлухар гала, - лугьузва арендаторди. – Эхиримжи 2-3 йисуз за жуван участокдин гьар са гектардай 90-100 центнер ципицIар кIватI хъувуна. ЦIини хъсан бегьер хьун гуьзлемишзава.
Тежрибалу уьзуьмчи Миламудин Мегьамедовахъ 2004-2007-йисара кутунвай 10 гектар ва куьгьне уьзуьмлухрикай арадал хканвай 8 гектар уьзуьмлухар ава. Бегьердал атанвай участокрай ада кIватI хъувур столовай сортарин ципицIар муьштерийриз чкадал маса гузва.
«Зардиян» ООО-ни районда гзаф майданра ципицIар цанвай карханайрикай сад я. 156 гектардикай алай йисуз 26 гектардай ципицIар кIватI хъийизва. Карханадин кьилин агроном А. Агъамирзоева чаз лагьайвал, ципицIар кIватI хъувунал гьар юкъуз 40-50 кас рабочияр ва механизаторар машгъул я. ЦипицIар атIунин карда рабочияр тир Э. Магьмудовади, З. Омаровади, М. Агьмедовади, Ш. Керимовади, С. Алиевади, ципицIар Дербентдиз дашмиш хъувунин карда механизаторар тир Р. Османова, Гь. Гьажиева ва масабуру тафаватлувал къалурзава.
Чун винидихъ рахай карханайра хьиз, райондин хуьруьн майишатдин амай карханайра, майишатрани ципицIар кIватI хъувунин кIвалахар давам жезва.
